Merhaba,

günümüzdeki modern işlemciler, fabrika çıkışlı -kendiliğinden- hız aşırtma özelliğine sahip teknolojilerle donatılarak üretilmektedir. Bunun avantajı olarak daha hızlı Merkezi İşlem Birimleri elde etmekteyiz. Fakat özellikle sıcaklıkların büyük önem arz ettiği mobil işlemcilerde Turbo Boost teknolojileri bazı olumsuz durumlara yol açabilmektedir.

Bunlar:
1- Yüksek Enerji kullanımı
2- Yüksek Sıcaklık
3- Azalan Ömür

1- Yüksek Enerji Kullanımı
Yüksek performanslı mobil işlemciler genelde En yüksek Baz frekansta 45 watt TDP değerine sahiptirler. Turbo Boost teknolojisi -basitçe- İşlemciyi Overclock yapmaktadır. Overclock, Hız Aşırtma anlamına gelmektedir. Yani İşlemciyi normalin üzerinde çalışmaya zorlamak demektir. 45 watt baz TDP değerine sahip olan bir İşlemci 85 watt’lara ve hatta bazı üreticilerin dizüstü bilgisayarlarındaki işlemcilerin kısa süreli Turbo Boost’ları 116 watt değerine ulaşmaktadır.

2- Yüksek Sıcaklık
45 watt baz TDP değeri ile tasarlanan İşlemcinin anormal şekilde, yüksek performans uğruna, yüksek enerji kullanımı sonucunda mobil İşlemcilerin: yer yer 95 °C hatta Turbo Boost’u abartan üreticilerin dizüstü bilgisayarlarında rahatlıkla 105 °C İşlemci sıcaklığına ulaşabilmesi mümkündür. Bu yüksek sıcaklıklar normal değildir.

3- Azalan Ömür
Mobil işlemcilerin: yüksek perfomans uğruna, yüksek enerji kullanımının sonucu oluşan yüksek sıcaklık değerleri, işlemcide ve anakart üzerindeki diğer komponentler üzerinde bir tür gerilim oluşturmaktadır. Her ne kadar işlemci bu tür sıcaklıklara kısa vadede dayanıklı olsa da(uzun vadede işlemci degrade olmakta), anakart üzerindeki diğer devre elemanları -işlemci kaynaklı oluşan bu yüksek sıcaklıklara- dayanıklı olmayabiliyor. Bunun sonucunda -ne yazık ki- elektronik cihazların ömrü azalmaktadır.

Aşağıda günümüzde yüksek performans sunan bazı mobil işlemciler ve maksimum dayanabileceği sıcaklıklar verilmiştir:
– Yüksek performanslı (45 watt TDP değerli) Ryzen 4000 serisi AMD mobil işlemci (4800h): 105 °C sıcaklığa dayanıklıdır.
– Yüksek performanslı (45 watt TDP değerli) 10. Nesil Intel mobil işlemci (10980hk): 100 °C sıcaklığa dayanıklıdır.

Unutmayalımki; Isı, elektronik cihazların en büyük düşmanıdır.

Eğer elektronik cihazlarda uzun ömür isteniyorsa; Yüksek sıcaklıklara karşı savaşılmalıdır. Bu savaşı kazanmanın ve olası zararlı etkilerini minimuma indirmenin yolları mevcuttur.

Isıya Karşı Savaş!
1. Doğru Dizüstü Bilgisayar Seçimi
Dizüstü bilgisayar nasıl seçilir? başlıklı yazıyı okumanızı tavsiye ederiz.

2. Üreticinin Sağladığı Araçları Kullanın
Dizüstü bilgisayar üreticileri, özellikle, Oyuncu dizüstü bilgisayarlarına; Fan profillerinin belirlenebildiği, İşlemci&Ekran kartı sıcaklıklarının gösterildiği, Pil ayarlarının yapılabildiği, Performans seviyelerinin ayarlanabilmesine olanak sağlayan kendi araçlarını kullanıcılara sunmaktadırlar. Bu araçların doğru kullanımı sonucunda Isılara karşı fayda elde edebilirsiniz.

3. İşlemcinin Turbo Boost Özelliğini Kapatmak
Intel&Amd İşlemcilerde Turbo Boost özelliği nasıl kapatılır? başlıklı yazıyı okumanızı tavsiye ederiz.

4. Intel işlemciler için DPTF Sürücüleri
Intel DPTF sürücülerini yüklediğinizden emin olmalısınız.

5. İşlemciyi Kurcalatan Yazılımlar
ThrottleStop gibi programlardan uzak durmalısınız. Varsa kaldırıp varsayılan ayarları yüklemelisiniz.

6. Hız aşırtmanın (Overclock) her türlüsü Isıyı arttırır
Ekran kartınızı veya İşlemcinizi Overclock yapmamalısınız.

7. Dizüstü Bilgisayar Soğutucuları
Oyun oynayacağınız veya sistem ağır yükte çalıştığı süre boyunca -soğuyana kadar- mutlaka Dizüstü bilgisayar soğutucunuzu çalıştırmalısınız.

Mümkünse alüminyum ızgaralı modelleri tercih etmelisiniz.

Soğutucunuzun USB kablosunu kesinlikle Dizüstü bilgisayarınızın USB yuvalarına takmayınız. Adaptör kullanmalısınız. Herhangi bir USB çıkışı olan adaptörle çalışabilir.

8. Tozlu Ortamlar
Cihazınızı tozlu ortamlardan uzak tutmalısınız. Biriken tozlar zamanla; Fan’ın ve Isı Değiştiricilerin verimini düşürür. Bize Isı olarak geri döner.

9. Yük altındaki cihazın konumu
Oyundayken veya yük altındayken Fanların hava giriş/çıkış yollarının açık olduğundan emin olmalısınız.

10. Hem Oyun Oynayıp Hemde Isıları düşürmek
Evet yanlış duymadınız. Bu mümkün. Sadece birazcık feragat etmek gerekiyor.

10.a. Vsync özelliğini Açmak
Vsync özelliği kare hızını ekran yenileme hızına sabitler. 60hz bir ekranınız varsa fps değeri 60’ı geçmeyecek ve fazla Isının önüne geçilecektir.

10.b. Gölge Kalitesi
Oyunlarda; Gölge kalitesini Orta veya Düşük ayarlarda kullanabilirsiniz. Bu sayede Gpu yükünü biraz hafifletirsiniz.

10.c. Özel efektler
Oyunlarda; Msaa ve Fxaa ayarlarını kapatıp Antisopteric filter ayarını mümkün olduğunca yüksekte kullanmanız yararınıza olacaktır. Bu sayede Gpu yükü biraz hafifleyecek grafiklerde ise aşırı düşüş olmayacaktır.

11. Kullanmadığınız Cihaz Özelliklerini Kapatmak
Bios’tan kullanmadığınız cihaz özelliklerini kapatabilirsiniz. Usb PowerShare veya Ethernet gibi.

12. Fan Sesi Hoştur
Dizüstü için; Fan sesi gibi cihazı koruyan faydalı şeylere takılmayın. (Olağan çalışma şeklinin dışında bir durum olmadıkça) Bilgisayarınızın ömrü uzun olsun istiyorsanız o fan sesi mutlaka olacak. Bunu kabullenmek gerekiyor. Oyun oynarken kulaklık kullanabilirsiniz.

13. iGpu Güç Yönetimi Modları
Dengeli mod ısıları düşürür. Yüksek performans, Ekstrem performans bunlar Isıyı arttırır.

13.a. AMD iGPU
AMD iGpu Power Slider modunu;

• Pilde, Pil tasarrufuna
• Prize takılı, Daha iyi performans moduna
  Ayarlamalısınız.

13.b. Intel iGPU
Intel Gpu Güç yönetimi modunu;

• Pilde, Güç tasarrufu moduna
• Prize takılı, Dengeli moduna
  Ayarlamalısınız.

14. dGPU Güç Yönetimi Modları
Harici ekran kartları için Isıyı düşürmek.

14.a. Nvidia dGPU
Nvidia Denetim Masasından;

• Güç Yönetim modunu; Optimum güç
  olarak Ayarlamalısınız.

14.b. AMD dGPU
Windows 10, Güç Seçeneklerinden AMD Power Play ayarını bulunuz;

• Pilde, Pili Optimize Et
• Prize takılı, varsa Dengeli mod yoksa olduğu gibi kalsın.

15. İşlemcileri Park konumuna alan teknoloji
Windows 10’un işlemci çekirdeklerini park konumuna alan özelliğini asla kapatmamalısınız. Çünkü kapatmak İşlemci ısısını arttırır.

16. Windows 10 Güç Planı
Windows Güç Planı, cihaz prize takılı olduğu sürece Dengeli konumunda kalmalıdır. Bu sayede gerektiğinde yüksek performans, gerekmediğinde enerji tasarrufu edilmesi sağlanır. Işlemci ısısını düşürecektir.

17. Grafik Performansı Tercihi
Windows 10, hangi uygulamaların iGPU ile hangi uygulamaların dGPU ile çalışacağını belirlememize olanak sağlamaktadır. Yüksek Grafik İşlem gücü gerektirmeyen uygulamalarda iGPU’yu kullanmak Isıları düşürmeye yardımcı olmasının yanı sıra dGPU’nun ömrünü de arttıracaktır.

Örneğin, Steam’ı dahili Gpu çalıştırırsa, sıcaklık ve enerji kullanımı düşer.

18. Titreşimli Gamepad kullanmayın
Dizüstü bilgisayarınızda, titreşimli oyun kolu yani GamePad kullanmak yine cihazın ömrünü kısaltıp Isıları arttırabilir.

19. Soğutucunuzun USB girişini Dizüstü Bilgisayarınıza Bağlamayın
Ayrı olarak satın aldığınız Dizüstü bilgisayar soğutucunuzun USB girişini asla Dizüstü bilgisayarınıza bağlamayınız. Dizüstü bilgisayarınızda hem ısıyı arttırır hemde zamanla metal yorgunluğu oluşturarak ömrünü kısaltır. USB çıkışı olan ve prize takılan uygun fiyatlı bir adaptöre Dizüstü bilgisayar soğutucunuzu bağlamanız daha iyi olacaktır.

20. Wifi Modülünün Güç Tasarrufu Modu
Wifi modülünün Güç tasarrufu modunu açmanız, modulün ve dolayısıyla genel ısının düşmesine yardımcı olacaktır.

21. Fan Temizliği
Çok güçlü olmayan elektrik süpürgesiyle cihazın hava deliklerinin düzenli aralıklarla tozdan arındırılması ısının düşmesine yardımcı olacaktır.